daarop “De Hofkamer beschuldigt mij geheel ten onregte; ik ben nog een even groote vriend van ontginningen als vroeger; in 1868 heb ik een geheele bunder ontgonnen waarmede ik een zwaar werk had door de oneffenheid van den grond, die overal moest verkast worden; ik ben er op gesteld, dat het werk dadelijk behoorlijk wordt gedaan; moet daaraan later weder worden verbeterd, dan is dit nadeelig voor den bewerkten grond; ook in 1869/70 heb ik mij met de ontginningen bezig gehouden, hoewel toen niet zoo veel door mij is afgewerkt; ik moet daarbij op merken dat de gecultiveerde gronden daarna steeds met de meeste zorg moeten worden behandeld, worden zij niet goed bemest, dan komt weder de heide te voorschijn en levert de grond niets op; het is daarom zelfs niet doelmatig te veel op eens te ontginnen, omdat men op den nieuw ontgonnen grond veel mest moet gebruiken, die men op de oude gronden met veel meer winst kan gebruiken, omdat de oogst van nieuwe gronden steeds veel geringer is als van oud bouwland

In de afgelopen winter konde geene nieuwe ontginningen voorgenomen worden, omdat eerst de harde vorst later het water, dat bijna geheel Varsseveld overstroomd had dit belette. Ik mag niet aangeroerd laten dat de prijs die aan de pachters voor de ontginning wordt toegelegd veel te gering is, zoodat meer dan een derde gedeelte der ontginningskosten den pachter ten laste vallen, daardoor wordt zakelijk de lust tot ontginningen niet bevordert. Verder wensch ik nog op eene zaak de aandacht te vestigen en wel op den met elzenhout bepoten grond, die tevens als weide wordt gebruikt; de ondervinding heeft geleerd, en leert nog jaarlijks, dat zoodanige grond, mits daarop niet te veel hout staat, zonder andere bemesting dan het blad van het elshout, meer en malscher was afgeleverd als nieuw ontgonnen en redelijk bemeste grond, mijne gevolgtrekking daaruit is niet, om de voor gras grond bestemde bosch gronden op die wijze te kultiveren, maar alleen om de zoogenaamde boschweiden in hunnen tegenwoordigen staat te laten