Spekslag (Dominicusstede)
In Voorst aan de Grensweg (nr.1) of voorheen genaamd Voortsestraat lag de hoeve Bartels, dat vroeger ook werd aangeduid als Dominicusstede. Dit zou een hoeve zonder boederij in eigendom van Bergh zijn geweest, maar ook zijn verbonden aan Stakenborg.
Tot de Dominicusstede behoorde mogelijk een stuk grond genaamd Spekslag. Dit stuk grond, met name het stuk “4e pand spekslag”, is gepacht geweest door ’t Goet Seesink. Verder is het stuk grond allodiaal verkocht aan Gerlich Seesink.
Het stuk grond grenst aan één zijde aan de Ziegenbeek, die ook wel de Twee-Herigebeek wordt genoemd, omdat het de grens vormde tussen de gebieden van de Heren van Wisch en de Heren van Bergh. De Ziegenbeek is nu een smal beekje, maar had in de jaren 1600 – 1750 een breedte van 4 á 5 meter. Het 4e pand Spekslag is vermoedelijk het stuk links gezien vanaf de Ziegenbeek.
De stukken waaruit blijkt dat is gepacht en of allodiaal verkocht zijn:
TRANSCRIPTIE
1658 – 1662
Een deel uit het verpondingskohier Gendringen
– 5 – 8 Dominekens stede
betaelt het 4e deel
nota dat in Dominekens stede
gehoort een weijde van omtrent
2 mergen welck aen Gerlich Sesinck
voor allodiaal is verkocht ’t selve haer executie te coumuniren alsoo
dit stedeken tot leen is gemaekt voor t’goedt Staeckenborch
1672
Een brief inzake mindering van pacht.
Bergh 4394-1673
Aen den Hooch Greaffelijck Ex[cellen]tie Gravinne tot den Bergh, Marquise van Bergen op Zoom, Genadige Regierende Vrouwe
Remonstreren in aller onderdanigheijt Geerlich Sesinck pachter van Speckslach onder Silvolde, Gerrit Ernckvelt pachter van Saelmincks panden nevens Bluckslach onder Voorst gelegen, hoe dat sij luiden door platselijcke invagien van Ceulsche en Munstersche Troupes de Anno 1672 hebben moeten wijcken en vluchten van hare wooningen, also dat sij voorn[oemd]e: weijden en hoijgronden niet hebben connen gebruijcken, en na dato in den nasomer deselve met overvloedigen regen sijn overstort geworden, niet een gras-spier genoten en nochtans in tegenwoordigheijt van den rentmr de Raet, worden geconstringeert om betaelinge te doen, soo is, dat supplianten daer toevlucht nemen bij U Hooch Graeffelijcke Extie bidden en versoecken een genadige remissie en quitslach, op dat de gesamentlijcke boulieden niet ten eenemale mogen geruineert werden sullen verobligeert wesen, Godt Almachtigh van herten voor U Hooch Graeffel: Extie te bidden en smeken, dat deselve in langduiren[de] prosperiteit mach heerschen en regeeren,
Sulcx doende
Pachtrekeningen en documenten.
TRANSCRIPTIES
1728/1729
Jan Sesing heeft een 4 part extra verpondige van Spekslagh tot last der eijgenars ingewilg voor jaere 1727 betaelt met driegul en elf stu en ach ven Borgh den 22 feben 1730.
(Bron: Huis Bergh, 0214_4511_019)
1754
Het Speckslag paghter Jan Seesink modo Steven Sesink obtinuit denselven voor 45 – –
(Bron: Huis Bergh, 0214_4708-4_029)
1760
Het Speckslagh pagter Steven Zeesinck idem voor 55 – –
(Bron: Huis Bergh, 0214_4708-5_031)
1766
Het Speckslagh pagter Steven Seesink idem 55 – –
(Bron: Huis Bergh, 214_4708-6_018)
1772
Het Spekslagh pagter Steven Seessinck obtinuit Steven Seessinck 56 – –
Voor 12 Jaaren mits met de ses jaaren het gewoonlijcke feijt geldt weer te betaelen en op sijne costen aftegrave als bij het goet Zeessinck
(Bron: Huis Bergh, 0214_4708-7_041)
Het Speckslag pagter Steven Seessinck voor 12 jaren mits afgravende op sijne costen en na ommegank der 6 eerste jaren en de conditien weder voldoende idem voor 56 – –
(Bron: Huis Bergh, 0214_4708-8_018)
1773
Pachtrekening Steven Seesink
1778
Het Spekslag heeft Stephen Seesink modo Fred. Elshof voor 12 jaren sijnde dit jaar 1778 het 7e jaar mits op sijne kosten agtegraven en met de 6 jaren het gewoonlijk feitgeld betalende gepagt voor 56 – –
(Bron: Huis Bergh, 0214_4708-9_050)
1779
Het Spekslag heeft Stephen Seesink modo Fred. Elshof voor 12 jaren sijnde dit jaar 1779 het 7e jaar mits op sijne kosten aftegraven en met de 6 jaren het gewoonlijk feitgeld betalende gepagt voor 56 – –
(Bron: Huis Bergh, 0214_4708-10_023
1784
Het Spekslag heeft Frederik Elshof de voorige 12 jaaren gehad voor 56 daler. word alnu in 4 panden verpagt. De verpondinge tot laste van de vorstinne.
(Bron: Huis Bergh, 0214_4708-11_046)
Daarna komt het stuk Spekslag terug op diverse pachtrekeningen op naam van Frederik Elshof in de periode van 1775 – 1791. Vanaf 1792 staat de pacht op naam van Jan Elshof 1814 en na diens het overlijden op naam van Johannes Iltink tot 1823.
Frederik Elshof is de zwager van Steven Seesink en is overnemer van ’t Goet Seesink in 1775. Jan Elshof is de zoon van Frederik Elshof. Johannes Iltink is getrouwd met Hendrina Venderbosch, schoonzus van Steven Seesink.
Op de laatste pachtrekeningen stond “4e pand Spekslag met regt tot het poten van 100 roede tabaksland en 12 vademen turf”
Kaarten met het stuk grond Spekslag over de periode van 1823 tot en met 2011. Op de kaart uit 2011 staat de locatie in het rood aangegeven.
Een slag is een perceel ‘geslagen’ gerooid, bos.
Garf of schoof, ofwel een bundel koren.
Een dealer (daalder, afkorting DAL) = 1,5 gulden.
Een toeslag van stuivers.
Turf of hout heeft als afmeting: 3,50 X 0,80 X 0,20 meter.
Feitpenningen of veitpenningen.
Mestrecht, recht om mest te gebruiken.
Is een oude oppervlaktemaat en een oude lengtemaat, die van plaats tot plaats verschilde.
Lengtemaat, oorspronkelijk de afstand tussen rechter- en linkerhand bij zijwaarts gestrekte armen.
St. Martinus, een veelgebruikte vaste betaaldag, te eten 11 november, de katholieke feestdag van de heilige Martinus.